در استان خوزستان گروههای نژادی مختلفی، ترکیب جمعیتی این استان را تشکیل میدهند بنابراین در سطح این استان زبانها، گویشها و لهجههای مختلفی رواج دارد. در این استان همانند سایر استانهای کشور در کنار زبان فارسی که زبان اداری و رسمی میباشد، هر قوم نیز به زبان محلی و مادری خود سخن میگوید.
لرها بخشی از ترکیب جمعیتی استان خوزستان به شمار میروند و به گویش مخصوص لری که نوعی از زبان پهلوی قدیم است، تکلم میکنند.
عربهای خوزستان که گروهی مهاجر از سوی مرزهای غربی ایران بودهاند که با گویش مخلوطی از فارسی و عربی تکلم میکنند. عربی محلی با عربی حجاز تفاوتهای بسیاری دارد و بیشتر به عربی محاورهای عراق نزدیک است و تحت تأثیر فارسی و گویشهای محلی خوزستان قرار گرفته است. البته عربی نواحی آبادان و خرمشهر با عربی نقاط دیگر خوزستان کمی تفاوت دارد و به اصطلاح صحیحتر است و کمتر تحت تأثیر فارسی قرار گرفته است. مثلاً عبارت «یخ» که در عربی فصیح «ثلج» میشود در آبادان و خرمشهر و همچنین محاوره عراق «ثلِج» تلفظ میشود اما در دیگر نقاط خوزستان عربها اصطلاح فارسی آن (همان یخ) را به کار میبرند. در عربی حجاز چهار حرف «گ»، «چ»، «پ» و «ژ» تلفظ نمیشود اما عربهای خوزستان تنها حرف «پ» را در زبانشان به کار نمیبرند البته این موضوع محدود به عربهای خوزستان و ایران نیست. اگرچه عربی خوزستان به عربی محاورهای عراق نزدیک است اما تفاوتهایی نیز با آن دارد. مثلاً حرف «ج» جای خودش را در بسیاری از عبارات به «ی» داده است مثل «ریل» به جای «رجل» یا «دیایة» به جای «دجاجة» یا «تییی» به جای «تیجی» (ترجع). عربی خوزستان بسیار تحت تأثیر فارسی قرار گرفته است طوری که بسیاری از اصطلاحات، مخصوصاً لغات و اصطلاحات رایج امروزی به صورت فارسی تلفظ میشوند مثل «بیمارستان» به جای «مستشفی»، «بادگان» (پادگان) به جای «ثکنة»، «سرگرد» به جای «رائد»، «گروهبان» به جای «عریف»، «روزنامه» به جای «جریدة».
شهرنشینان شهرهای مختلف استان خوزستان به لهجههای مخصوص محلی چون دزفولی، شوشتری، بهبهانی، آبادانی و خرمشهری که نوعی از زبان فارسی است، تکلم میکنند و در شهرستانهای اهواز و مسجد سلیمان، لهجه شوشتری و دزفولی رایجتر است.
بخش دیگری از ترکیب جمعیتی استان خوزستان کولیان هستند که در روستای کوت عبدالله ساکن میباشند. ایشان به زبان عربی تکلم میکنند و آوازهای خود را با این زبان میخوانند و حتی پوشاک و آرایش آنان نیز به سبک عربی است ولی زبان مخصوص و قومی خود را فراموش نکردهاند و هرگاه که بخواهند مطلبی خصوصی را بین خود مطرح کنند، با زبان قومی خود سخن میگویند.